Էկոլոգիա

Գավռագետի հիմնախնդրի… Էկոտուր 2014



https://www.youtube.com/watch?v=-J1JO3NKqwA










Հ.Հ. Էներգետիկա
Ի՞նչ դեր ունի ՀՀ-ի համար Էներգետիկ համակարգը






Եթե չլիներ էներգետիկ համակարգը մենք կլինեյինք աշխարհից կտրվծ, այսինքն բացի նրանից, որ չէինք ունենա 21 դարի գլխավոր սարդը (համացանց) նաև զրկված կլինենք ամենա տարրական բաներից դա կլինի լույսը, ջեռուցման աղբյուրնեից մեկը և այլն
Ի՞նչպես են ՀՀ-ում ստանում էներգիան






Ատոմակայաների և ՀԵԿ շներիվ մենք ստանում ենք էներգիա
Ի՞նչ ազդեցություն է բնության վրա Էներգիայի ստացման պրոցեսը:






Բնության վրա ազդեցությունը շատ մեծ է դրանցից են ջերմային աղտոտումը, ջրի աղտոտումը(հեկերի թափոները լցվում են ջրերի մեջ) և այլն:
Էլեկրտաէներգիա ստանալու այլընտրանքային ի՞նչ հնարավորություններ ունի ՀՀ-ը այլընտրանքային էներգիա ստանալու: Ինչպես եք պատկերացնում ՀՀ Էներգետիայի ապագան:






Էկոլոգիապես ավելի մատչելի և մաքուր էներգիա Հ.Հ.-ի պայմաներում առաջին հերթին կարող ենք ստանալ քամաուց: Քամին շարժվում է այն վայրերում որտեղ կա ջերմաստիճանի տատանումներ, այսինքն ծովի ու ցամաքի և լեռների ու ստորոտների միջև: Հայանստանում ելնելով աշխարհագրական դիրքից կարող են միայն ստանալ վերջինս նշված միջոցով:Բացի քամաուց կարող են նաև էնաերգիա ստանալ ջրից, արևից և այլն:









Ինչպե՞ս կարելի է խնայել էներգիան (տանը, դպրոցում և այլուր):






Հասկանալու համար, թե ինչպես խնայենք Էներգի պետք է իմանանք, թե որ ոլորտներն են ամենա շատը էներգի խլում: Օրինակ ամենա շատ էներգիա տանող ոլորտը դա արդյունաբերությունն է, հատկապես այումին ու պլասմաս արտադրող բնագավառները, այսինքն, եթե մենք քիչ ենք օգտագործում այդ ապրանքները ինքնին խնայում ենք էներգի, բացի այդ կարող ենք խնայել այն նաև մեր ներկա միջավայրում, մեկ ավելորդ լամպի անջատում և մենք կխնայենք էներգիա թեկու և չնչին չափով:







Էկոհամակարգերի հիմնախնդիրը


Նախագիծ 3

1. Ձեր կարծիքով որոնք են էկոհամակարգերի կարևորագույն հատկանիշները: Ինչու՞:

Էկոհամակարգի կարևորագույն հատկություններն են օրգանական նյութ ստեղծելու էներգիա կապելու և անջատելու նյութերի շրջապտույտ իրականացնելը: Էկոհամակարգերը ձևավորվում են ժամանակի ընթացքում և նշված հատկությունները լիարժեք դրսևորվում են արդեն ձևավորված էկոհամակարգում:

2. Ինչպիսի էկոհամակարգեր են Ձեզ շրջապատում, ինչ առանձնահատկություն ունեն նրանք:
Մեզ շրջապատում են էկոհմակարգերի տարբեր տեսակներ,սակայն ես, որօես օրինակ կբերեմ Հրազդան գետը: Հրազդանը ՀՀ խոշորագույն ու կարևորագույն գետերից է՝ Արաքսի ձախ վտակը , սկիցբ է առնում Սևանա լճից։ Ունի 141կմ երկարություն: Հրազդանը կենդանի էկոհամակարգ է ունի հարուստ բնաշխարհ , կենդանական հարուստ պաշարով:
3. Ինչպես է ազդում մարդը Ձեզ շրջապատող էկոհամակարգերի կենսագործունեություն վրա:Շարունակելով ուզում եմ ասել , որ մարդը իր գործունեությամբ բավականին վատ է ազդում էկոհամակարգերի վրա, բայց քանի որ էկոհամակարգի օրինակ բերեցի Հրազդան գետը ասեմ, թե ինչպես է ազդում մարդը գետի կենսագործունեության վրա: Այս գետի վնասականր առանձնահատկությունը կայանում է նրանում, որ վրան կառուցվել են Սևանի, Աթարբեկյան, Գյումուշի, Արզնիի, Քանաքեռի, Երևանի ՀԷԿ-երը և մի շարք ջրանցքներ, իսկ դա ազդում է գետի բնականուն հոսքին և հետևաբար խախտվում է էկոհամակարգի շրջապտույտը: Բացի այս հանգամանքից կա նաև մեկ այլ վնասակար հանգամանք դա՝ բնակիչների բնության հանդեպ անխնահ գտնվելն է: Քանի որ գետն են նետում բավականին մեծ քանակությամբ կենցաղային և այլ տեսակի աղբ, որը նույնպես խթան է հանդիսանում էկոհամակարգերի համար:4. Ինչ տեղի կունենա էկոհամակարգերի հետ, եթե պակասի Էներգիայի, ֆոսֆորի, ածխածնի ու ազոտի հոսքը (յուրաքանչյուր տարբերակը ներկայացնել առաձին):
Ազոտ: Այս նյութը կազմում մթնորլորտի 78%-ը: Էկոհամակարգերի կենսական բաղադրիչների կողմից ազոտի յուրացման համար անհրաժեշտ է, որ այն նիտրատի ձևով մտնի քիմիական նյութերի կազմի մեջ, և կատարի փեխակերպում: Բույսերը բակտերիաներից ստանում են ազոտի մատչելի ձևերը, իսկ բակտերիանները բույսերից վերցնում են սննունդ (ածխաջրեր) և ձեռք են բերում բնակատեղ: Օրգանական նյութերի ձևով, սննդային շղթաների միջոցով, ազոտը փոխանցվում է էկոհամակարգերի մյուս օրգանիզմներին: Այստեղից կարելի է եզրակացնել, որ եթե կանխվի ազոտի փոխակերպումները էկոհամակարգերում ապա չեն լինի բնական երևույթները, քանի-որ ազոտը բնական երևույթերի սնող հատկություն ունի:Ֆոսֆոր: Ֆոսֆորի դերը կենդանի բջջի համար շատ մեծ է: Այն մտում է ողեղի, կմախքի հյուսվածքների, խեցիների կազմի մեջ: Առանց ֆոսֆորի հնարավոր չէ սպիտակուցների սինթեզը(ԴՆԹ): Ցամաքային բույսերի և ջրիմուռների բջիջների մեջ այդ կարևոր և անհրաժեշտ տարրի պարունակությունը կազմում է 0,001%, իսկ կենդանի բջիջներում՝ 0, 1 – ից մինչև մի քանի տոկոս: ֆոսֆորն ու ազոտը ունեն նմանություն, այդ նյութերը հանդիսանում են ջրամբարների աղտոտման հիմնական միջոց:Ածխածին: Ածխաթթու գազը կլանում է ֆոտոսինթեզի գործընթացում, որի արդյունքում սինթեզվում են բույսերի հյուսվածքները կազմող գլյուկոզը և այլ օրգանական նյութեր: Ըստ եկրորդ էության, ածխածնի փոխակերպումերը կատարվում է ջրային էկոհամակարգերում: Ածխածինը էկոհամակարգերւոմ իրոք ուի զգալի նշաակություն:




Բնական աղետներ

Նախագիծ 2




1. Ձեր ցանկությամբ ներկայացրեք որևէ բնական աղետ:
Ջրհեղեղներ
Ջրային տարերքի վտանգավոր երևույթներից են հեղեղները։ Սրանք վարարման մեծ տեսակն են , երբ գետեը, ծովերը, օվկիանասները ափերից դուրս են գալիս և ծածկում են հովտի ցածրադիր մասերը։Ջրհեղեղները բնության ուժերի գործողության հետևանքով ցամաքի զգալի մասի ժամանակավոր ջրածածկումներ են։Ջրհեղեղները տարերայինաղետների մյուս տեսակներիցտարբերվում են այն բանով, որորոշ չափով կանխատեսելի են։ Հայաստանի Հանրապետության տարածքումնյութական մեծ վնասներով ու ավերածություններով ջրհեղեղները հազվադեպ չեն։ Աղետալի ջրհեղեղներ են եղել 1936, 1938, 1946, 1951, 1953, 1956, 1963, 1968 և 1997 թթ.: Մասնավորապես հսկայական ավերածություններ առաջացրին 1956 թ. օգոստոսին տեղացած հորդ անձրևի հետևանքով Ողջի և Գեղի գետերի վարումների ջրհեղեղները։
2. Նշեք տվյալ աղետի առաջացման պատճառները, բացահայտելով մարդկային գործոնի դերը, հնրարվորության դեպքում բերելով օրինակներ:
Ջրհեղեղի հիմնական պատճառներն են՝տեղատարափ, երկարատև անձրևները, ձնհալը, պատվարների ու ամբարտակների ճեղքվածքները, փլուզումները, սողանքները, այլ բնական երևույթները: Հեղեղումների պատճառ շատ դեպքերում հանդիսանում է մարդը՝ անտառահատումներով։ Հարյուր հազարավոր հեկտարների վրա բուսականությունը մասայաբար ոչնչանում է, թուղթ ու ցելյուլոզա են արտադրում, որի հետևանքով էլ հողը չորանալով` աղետալի չափերով էրոզիայիէենթարկվում։
3. Ի՞նչ ազդեցություն ունի աղետը բնական միջավայրի վրա:
Ջրհեղեղը վնասում է արդյունաբերական և գյուղատնտեսականօբյեկտները, աճեցրած բերքով դաշտերը, քայքայում է շենքերը,հիդրոտեխնիկական կառույցներն ու հաղորդակցուղիները,փչացնում ձեռնարկությունների սարքավորումները։ Սովորաբարմիջին և խոշոր ջրհեղեղների առաջին ժամերին խախտվում էհաղորդակցությունը բնակավայրերում ու նրանց միջև։ Էլեկտրամատակարարումն ու կապը, որպես կանոն, առաջին ժամվաընթացքում շարքից դուրս են գալիս։ Ջրամբարներում ջրի գերլցման ևերկարատև ներգործության հետևանքով պատվարների ուամբարտակների վրա կարող են առաջանալ ճեղքվածքներ ութողանցքեր, ինչը սպառնում է աղետալի ջրածածակման գոտուստեղծման։ Խոշոր ու աղետալի ջրհեղեղների դեպքում ջրիհոսանքներն արմատախիլ են անում ծառեր, քշում քարե պատնեշներ,ոչ մեծ տներ, շրջում տրանսպորտային միջոցներ։ Ջրհեղեղներըվտանգավոր են նաև այն բանով, որ շենքերն ու կառույցներըկորցնում են իրենց ամրությունը։ Փայտյա շինությունները սկսում ենփտել, մետաղական կառույցները ժանգոտում են։
4. Ի՞նչպես կարելի է պայքարել այդ աղետի դեմ:
Հեղեղների դեմ պայքարի լավագույն միջոցը ջրամբարների կառուցումն է։









Վերահսկենք մեր շրջակա միջավայրը


2013-2014 ուս. տարի, նախագիծ 1-ին




1.Ինչպիսի միջավայրում ենք ապրում մենք, փորձեք ինքներդ գնահատել ձեր շրաջակա միջավայր որակը:
Միջավայրը միանշանակ կեղտոտ է և այդ հասկանալու համար պարտադիր չի մասնագետ լինել։ Բազմահազար մեքենաներ, տասնյակ գործարաներ, միլիոնավոր մարդիկ որոնք աղբ են նետում փողոցում, մի քանի հանքեր և ահա քեզ կեղտոտ միջավայրը պատրաստ է։ Մեր քաղաքում այդ աղտոտումը բավական շատ է, քանի որ մեր գործարանաերը կառուցված են այնպիսի դիրքով, որ քամին այդ կեղտոտ նյութերը քշում է ուղիղ քաղաքի վրա, իսկ Եվրոպայում ճիշտ հակառակն է, մեր քաղաքում զարգացած չեն, բացի մեքենաներից այլ տրանսպորտային միջոցները օրինակ՝ հեծանիվները, իսկ Եվրոպայում ճիշտ հակառակն է, և այսպես շարունակ կարող եմ թվել ։ Ի տարբերություն քաղաքի, մարզերի մեծ մասում օդը բավական մաքուր է, դա արդեն պարզ է, թե ինչու է անդպես։ Եթե 5 բալանոց համակարգով գնահատեմ այս միջավայրը, որում հիմա ապրում եմ՝ կնշանակեմ ընդհամենը 3 միավոր։
2.Ինչպես է ազդում շրջակա միջավայրը ձեր առողջության վրա, եթե կան առանձնակի դրսևորումներ, ներկայացրեք կոնկրետ օրինակներով։
Օդի աղտոտումից ինձ մոտ միայն սրտխարնոցներ են առաջանում, երբ կենցաղային աղբը երկար ժամանակ չի տեղափոխում ու վատ հոտ է տարածվում։
3.Ինչպես եք պատկերացնում շրջակա միջավայրի վերահսկողությունը, ինչպես այն դարձնել ավելի արդյունավետ: Ինչ դերն ունի հասակարական վերահսկողությունը, ինչպես մեծացնել այն:
Կարծում եմ, որ միջավայրի աղտոտումը նվազեցնելու ․համար անհրաժեշտ է մշտական և սրտացավ վերահսկողություն, թե պետական և, թե հասարակական մասշտաբներով։ Պետք է ստեղծվեն այնպիսի կառույցներ որոնք կտուգանվեն այն գործարաններին որոնք նախատեսվածից շատ կախտոտեն միջավայրը։ Իսկ հասարակությունը պետք է հետևողական լինի ու պահանջի դա կիրառել։
4.Ինչ ես անում դու, որպեսզի բարելավես շրջակա միջավայրի որակը:
Ելնելով տարիքիցս չեմ կարող մեծ մասշտաբի գործեր անեմ, բայց եթե յուրաքանչուրնել մի չնչին բանով կարողանա օգնել կլիմկոն մեծ գործ, եթե յուրաքանչյուրնել չնետի աղբ փողոցում և, եթե յուրաքանչյուրնել մեկ թղթի կտոր վերցնի գետնից ինչպես ես եմ անում ապա համոզված եղեք մաքուր կլինի մեր միջավայրը։
5.Հիմնավորել թե ինչու միջազգային համագործակցույթունը բնապահպանության բնագավառում չի տալիս ակնկալվող ցանակի արդյուք:
Ես կարծում եմ, որ այդ տիպի մարդիկ հետապնդում են միայն շահ և այդ կառույցներնել ստեղծվում եմ զուտ ձևական ու միայն գումար կորզելու նպատակով։ Այդ է խնդիրը որ նրանք չեն տալիս նածատեսված արդյունքը։
6.Ստեղծեց փոքրիկ հոլովակ, որը դիտելուց հետո մարդկանց մոտ բնության հանդեպ վերաբերմունքը դեպի լավը կփոխվի (օգտագործում ենք բացառապես սեփական նկարած նկարզխտրներ ու վիդեոներ):

http://www.youtube.com/watch?list=UU0btKFHORHFTXZLi3v7I0qg&v=QNZsydeujUk&feature=c4-overview&desktop_uri=%2Fwatch%3Fv%3DQNZsydeujUk%26feature%3Dc4-overview%26list%3DUU0btKFHORHFTXZLi3v7I0qg&app=desktop












Մթնոլորտի աղտոտումը որպես էկոլոգիական գլոբալ խնդիր
Ժամանակակից քաղաքակրթությունը չտեսնված ճնշում է գործադրում բնության վրա: Արդյունաբերական թափոններով բնական միջավայրի աղտոտումը վնասակար ազդեցություն է գործում մարդկանց, կենդանիների, բույսերի, հողի, շենքերի և շինությունների վրա, իջեցնում է մթնոլորտի թափանցիկությունը, բարձրացնում է օդի խոնավությունը, մեծացնում է մառախլապատ օրերի թիվը, փոքրացնում է տեսանելիությունը, առաջ է բերում մետաաղկան իրերի կոռոզիա:




Աղտոտման բնական գործընթացները բնության մեջ անտիպոդներ ունեն, որոնք ընդունակ են չեզոքացնել բնական աղտոտման ազդեցությունը, իսկ մարդու ստեղծած շատ նյութեր տարաասեռ են բնականների համեմատությամբ: Աղտոտման բնական աղբյուրները սովորաբար հեռացված են մարդու բնակության վայրերից, այնինչ մարդածինները տեղադրված են խիտ բնակչությամբ շրջաններում:
Լուծման հիմնական ուղիները
Մթնոլորտի աղտոտման մասշտաբների մեծացումը պահանջում է այն աղտոտումներից պաշտպանելու արագ և արդյունավետ միջոցներ, ինչպես նաև` օդի աղտոտումների վնասակար ազդեցության կանխումը: Մթնոլորտը կարող է առանց վնասակար ազդեցության արտահայտման պարունակել աղտոտումների որոշակի քանակ, քանի որ տեղի է ունենում նրա մաքրման բնական գործընթաց:
Մթնոլորտի վիճակի բարելավման այլ մոտեցում է հանդիսանում առաջավոր տեխնոլոգիական գործընթացների կիրառումը, վնասակար նյութերի փոխարինումը անվնասներով, հումքի մշակման չոր եղանակների փոխարեն խոնավների կիրառումը:
Որպես կանոն, արդյունաբերական ձեռնարկություններում օգտագործվում են գազամաքրման և փոշեորսման գործընթացներ կամ սարքեր` փոքրացնելու կամ կանխելու համար արտանետման մեծությունը: Գազամաքրման գործընթացները կարող են նաև քայքայել կամ փոխել նրանց քիմիական կամ ֆիզիկական հատկություններն այնպես, որ այն դառնա պակաս վտանգավոր: Որոշ դեպքերում օգտագործում են մթնոլորտում նոսրացման մեթոդը: Ծխնելույզները պետք է բավականաչափ բարձր լինեն (300-350 մետր)` աէրոդինակիմ ստվերների գոտում շենքի շուրջը օդի հոսանքի ճանապարհով խառնուրդների լավ նոսրացումն ապահովելու համար: Բացի դրանից, անհրաժեշտ է հաշվի առնել արտանետումների ջերմաստիճանը և խողովակների տեղը: Ձեռնարկությունները կառուցում են քամոտ վայրերում: Մի շարք ձեռնարկություններում գազերն օգտագործվում են շենքերի ջեռուցման համար, իսկ դրանց ավելցուկն ուղղվում է ջերմակենտրոն:
Գոհար Մովսիսյան 11-3
.









http://www.slideshare.net/liamovsisyan9/mtnolort-ekologia -Մթնոլորտ
http://www.slideshare.net/liamovsisyan9/sevan-l-ich-ekologia - Սևանա լճի հիմնախնդիրները

http://www.slideshare.net/liamovsisyan9 - (անփոփում:) Նավթ, Գազ, Ածուխ